ისტორია

ფოთი ამიერკავკასიის ერთ-ერთი უძველესი ქალაქია შავი ზღვისპირეთში. ქალაქს ესაზღვრება: ჩრდილოეთიდან და აღმოსავლეთიდან ხობის რაიონი, ხოლო სამხრეთიდან კი მდინარეები – პალიასტომი და კაპარჭინა.

ქალაქ ფოთი მეცნიერთა უმეტესობის აზრით მიიჩნევა ისტორიული ფაზისის მემკვიდრედ ვინაიდან ისტორიულ წყაროებში მითითებული ანტიკური ფაზისის ადგილმდებარეობის აღწერა სწორედ ფოთის დღევანდელ მდებარეობაზე მიუთითებს, თავად სახელწოდება ფოთი ჩნდება პირველად ჩვენი წელთაღრიცხვის მე-8 საუკუნეში სომეხი ისტორიკოსების წყაროებში,  შემდეგ ნახსენებია მე-10 საუკუნის ქართულ ისტორიულ დოკუმენტებში და ამის შემდეგ პრაქტიკულად ეს სახელი მყარად დამკვიდრდა ქალაქის ტოპონიმიკაში.

ფოთის გამოცოცხლება, პორტის რეკონსტრუქცია, მოდერნიზაცია, ქალაქის კეთილმოწყობა უკავშირდება გამოჩენილ საზოგადო მოღვაწესა და პუბლიცისტს ნიკო ნიკოლაძეს.
ფოთი საპორტო ქალაქია. ის საქართველოს ისტორიული კარიბჭეა.
ფოთის ნავსადგური ემსახურება კავკასიის ძირითად და სარკინიგზო გზებს შავი ზღვიდან კასპიის ზღვამდე, იგი არის XXI საუკუნის აბრეშუმის გზის დამაკავშირებელი წერტილი.

ფოთს უდიდესი მნიშვნელობა ენიჭება როგორც საქართველოს ეკონომიკაში ასევე აზერბაიჯანის, ყაზახეთის, თურქმენეთის, უზბეკეთისა და ყირგიზეთის ეკონომიკაში, რომელთაც არა აქვთ დასავლეთის ზღვებისა და ოკეანეების პორტებთან მისადგომები. აქედან გამომდინარე, ფოთის პორტის მოდერნიზება არის არა მარტო საქართველოს, არამედ მეზობელი ქვეყნებისათვის უაღრესად პრიორიტეტული ინფრასტრუქტურული პროექტი.

ფოთის ნავსადგურის ტერიტორია 29,7 ჰა-ს მოიცავს. მას აქვს 15 ნავმისადგომი, რომელთაგან 10 აღჭურვილია ამწეებით. ნავსადგურის შესასვლელი არხის სიგრძეა 10,5 მეტრი, ხოლო ნავმისადგომებთან უმცირესი სიღრმე 8,5 მეტრს შეადგენს. სწორედ ფოთის გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის გამო ევროკავშირმა წამოიწყო დიდმასშტაბიანი ღონისძიება “TRACECA”-ს პროგრამა, რომლის მიზანია აღმოსავლეთ-დასავლეთ სავაჭრო კავშირების განვითარება აზიიდან ევროპისაკენ, კასპიის ზღვისა და კავკასიის გავლით, ფოთისა და ბათუმის ნავსადგურების გამოყენებით.

XX საუკუნის 50-60-იან წლებში ქალაქმა სრულიად შეიცვალა იერსახე. აშენდა ახალი საცხოვრებელი მასივები, სამკურნალო და კულტურულ-განმანათლებელი დაწესებულებები, სპორტულ-ტურისტული ბაზები.
ფოთის ტერიტორიაზე განლაგებულია 20 საშუალო და სპეციალური სასწავლებელი, ბიბლიოთეკები, ფოლკლორის ცენტრი, ქორეოგრაფიული სტუდიები, ფოთის კოლხეთის კულტურის მუზეუმი, ნიკო ნიკოლაძის კოშკი და მრავალი სხვა დაწესებულება.